همدان مهد فلسفه

همدان مهد فلسفه

[ مقام معظم رهبری(حفظه الله) ]
در کتاب‌های فلسفی و اصولیِ ما از شخصی به نام «رجل همدانی» یاد می‌شود. این رجل همدانی نظریه‌ی رد شده‌‌ای دارد در باب کلیِ طبیعی؛ بحثی است در منطق و فلسفه، و در اصول هم به مناسبتی بحث می‌شود. ابن‌سینا وقتی به همدان می‌آید و با این مرد برخورد می‌کند، درباره‌ی او می‌گوید: «مردی بود بسیار مسن و دارای محسّنات بسیار». از سخنی که درباره‌ی او می‌گوید، معلوم می‌شود این مرد هزار سال پیش در هندسه و فلسفه و منطق وارد بوده و اطلاعاتی داشته. هزار سال پیش، یعنی قرن چهارم هجری؛ یعنی قرن دهم میلادی. قرن دهم چه زمانی است؟ قلب قرون وسطای معروف دنیا. قرون وسطایی که شنیده‌اید، مربوط به اروپاست، نه ایران. روزی که در اروپا قرون وسطی مظهر سیاهی و تاریکی و هیچ ندانی بود، در همدان ابن‌سینا و رجل همدانی بود؛ بعد از مدتی رشیدالدین فضل‌اللَّه بود؛ باباطاهر بود؛ علما و دانشمندانِ بزرگ بودند، این، سابقه و قباله‌نامه‌ی علمی و فرهنگی ماست.

نظرات